Kennisdocument: schulden en psychische problematiek bij jongeren
Geldproblemen kunnen zorgen voor overbelasting van je hersenen. Je kunt niet meer denken, je raakt in de stress en kan ontwijkend gedrag gaan vertonen. Hierdoor worden geldproblemen erger en daarmee ook de psychische problemen. Cijfers tonen dat zowel het aantal jongeren met schulden als het aantal jongeren met een depressie afgelopen jaren hard gestegen zijn. Amine Bakkali, projectleider Mind-Us, schetst met zijn kennisdocument ‘Schulden- en psychische problematiek bij jongeren’ een beeld van de leefwereld van deze jongeren. In een interview met Alles is Gezondheid legt hij uit waarom het tijd is dat ze worden gehoord.
‘In gesprek met Sadik Harchaoui van SchuldenLabNL kwamen we tot de conclusie dat er weinig geschreven is over de combinatie van psychische klachten en schuldenproblematiek bij jongeren’, vertelt Bakkali. ‘Daarom heb ik in opdracht van SchuldenLab dit kennisdocument gemaakt, waarin ik niet de cijfers, maar juist de ervaringsverhalen centraal stel. Verhalen hebben impact, ze bieden erkenning en ze leggen pijnpunten bloot. Je ziet precies waar het aan ligt en daar kun je beleid op maken.’
Jij hebt de mensen om wie het gaat gesproken. Wat is in jouw ogen de behoefte van de jongeren die kampen met deze dubbele problematiek?
‘Ik denk dat onder jongeren sowieso behoefte is om ‘het echte gesprek’ te voeren. Daar begint het mee. De één wil begrepen worden, de ander wil ergens terecht kunnen als het misgaat, het gaat erom dat we ze de kans geven te vertellen waar ze mee zitten. Ik hoor van jongeren dat ze willen dat er meer gekeken wordt naar het totaalbeeld van iemand en niet naar alleen de problemen die iemand heeft of de symptomen die iemand vertoont. Als we nagaan dat mensen zich tot hun 25e, 26e nog niet volledig mentaal hebben ontwikkeld, maar wel als volwassenen worden benaderd als het over schulden gaat, dan denk ik dat we ze de kans moeten geven om die belangrijke periode te doorlopen zonder stress en zonder problemen.’
‘Ik sprak bijvoorbeeld veel jongeren die door hun geldproblemen niet meer konden sporten en dat heeft een negatief effect op je mentale gezondheid. Ik denk dat we meer naar de naar de mens moeten kijken dan meteen via een label, medicatie en standaardprocedures aan de slag moeten. Wanneer je echt in gesprek gaat, kom je tot de kern en dan zijn oplossingen vaak veel simpeler dan we denken. Er wordt soms te moeilijk gedacht. Bijvoorbeeld in een van de ervaringsverhalen zien we dat een jongedame vergeten is haar studenten-OV stop te zetten. Een jaar later kreeg ze een boete van de NS van meer dan € 15.000. Dan is het logisch dat je je slecht gaat voelen. Ze kreeg vervolgens labels als depressie en ze moest aan de slag met haar verleden in Turkije, terwijl daar het probleem niet lag. Er is niet één keer gevraagd naar haar financiële situatie.’
Je hebt met je kennisdocument de relatie tussen mentale problemen en schuldenproblematiek aan het voetlicht gebracht. Wat zijn in jouw ogen goede vervolgstappen?
‘Ik denk dat het goed is als er een vervolgonderzoek komt, waarin we nog meer jongeren betrekken, met nog meer verhalen. Misschien is dit een kans om deze problematiek vanuit meer hoeken te belichten en een vervolgonderzoek in te stellen, ook vanuit andere organisaties die zich inzetten voor een fijne leefwereld van jongeren. En het is goed om de juiste mensen samen te brengen, zodat we kunnen bekijken hoe we de behoefte nog beter in beeld krijgen.’
‘Mentale gezondheid en schuldenproblematiek worden nog te veel los van elkaar gezien. Zowel als het gaat over doorverwijzen van jongeren, als op het niveau van onderzoek. Er wordt wel onderzoek gedaan naar schulden en ook naar mentale gezondheid, maar de samenhang ben ik weinig tegengekomen, terwijl die relatie toch heel duidelijk is. Schulden leiden tot mentale problemen en andersom. Het versterkt elkaar.’
Lees het volledige interview op allesisgezondheid.nl.