Kenniskring 21: Ervaringsdeskundigheid
Mensen in armoede voelen zich niet gezien en gehoord, wantrouwen de wereld om zich heen en kennen zichzelf weinig bestaansrecht toe. Ervaringsdeskundigen kunnen een brug vormen tussen de leefwereld en de systeemwereld. In de kenniskring van 13 juni schetste Lilith Smidts-Lefever wat ervaringsdeskundigheid inhoudt, welke kansen het biedt en hoe je het toepast.
Om inzicht te geven in wat een ervaringswerker of ervaringsdeskundige doet en kan betekenen, haalt Lilith een aantal voorbeelden aan uit haar eigen werk. Zo gaat ze aan de slag met organisaties die geïnspireerd zijn door ervaringsdeskundigheid en er iets mee willen, maar niet weten hoe. Ze loopt dan een tijdje mee in een organisatie om ze te laten ervaren hoe dit eraan toe gaat en om met de organisatie mee te denken.
Een nieuw perspectief
‘Kleine, subtiele dingen meegeven aan organisaties heeft echt al voor eyeopeners gezorgd, waardoor ze andere adviezen zijn gaan geven naar professionals of naar beleid’, vertelt Lilith. Ze geeft ook workshops en denkt op beleidsniveau mee bij verschillende ministeries. ‘Je hoort daardoor zowel op micro-, meso- als macroniveau wat er gebeurt en wat er speelt. Ik probeer daarin ook een lijn te zijn door die dingen te verbinden aan elkaar.’ Tenslotte leidt Lilith nieuwe ervaringsdeskundigen op, met een tweeledig doel: enerzijds neemt de vraag naar ervaringsdeskundigheid toe maar het biedt ook mensen een nieuw perspectief.
Do’s en dont’s
Het verhaal van Lilith leidde tot mooie gesprekken en vragen van partners. Een aantal concrete tips die hieruit voortkwamen:
- Vaak wordt bij armoede snel gedacht aan materiële ondersteuning, maar kinderarmoede heeft veel meer gevolgen en ondersteuning moet zich ook op emotioneel vlak richten.
- Werk je met kinderen of gezinnen in armoede en heb je twijfels over hoe je bepaalde zaken aan moet pakken? Geef dat vooral aan bij de mensen zelf en geef aan dat je de mensen om wie het gaat nodig hebt. Jezelf kwetsbaar opstellen en de ander het gevoel geven dat hun ideeën ertoe doen en jou verder helpen is heel waardevol.
- Maak het universeel: elke ouder worstelt met opvoeding, stress of scheiding. Haal er ook thema’s bij die niet zozeer specifiek met armoede te maken hebben en geef daarna aan dat dit des te moeilijker is als er geldzorgen spelen. Dat normaliseert de problematiek die speelt en maakt hulp zoeken vaak toegankelijker.
Na de presentatie gingen de deelnemers uiteen om met elkaar verder te praten over de vraag: Hoe kijk je naar ervaringsdeskundigheid in je eigen werk? Welke kansen zie je en welke rol kan ervaringsdeskundigheid in jouw organisatie spelen?