Terugblik Publieksacademie Kinderarmoede Twente 15 november 2023
Het kan verkeren. Bestaanszekerheid en armoede staan momenteel in het middelpunt van de (politieke) belangstelling. En dat is ook hard nodig. Want in ons rijke land gaan nog altijd tienduizenden kinderen zonder ontbijt naar school. Kan dat niet anders? Zonder pleisters plakken? Hoe zorgen we ervoor dat ieder kind met gelijke kansen kan opgroeien? Op 15 november in Oldenzaal gingen we hier tijdens de Publieksacademie Kinderarmoede Twente dieper op in.
Het doel van de Publieksacademie Kinderarmoede Twente 2023 was om - op lokaal niveau - het thema kinderarmoede bespreekbaar te maken en de krachten te bundelen om er samen iets aan te doen. Maar vooral: om oplossingen te bieden. Want ieder kind heeft recht op een ‘normaal’ leven, en wij kunnen daar samen het verschil in maken.
Deel één: inspiratie
In het eerste deel van de bijeenkomst stond inspiratie centraal. Soler Berk, mede-initiatiefnemer van de Alliantie Kinderarmoede en lid van de Commissie Sociaal Minimum vertelde in een interview over een zeker bestaan. ‘Het rapport Sociaal Minimum was hard nodig omdat het sociaal minimum al 20 jaar niet geijkt is. En omdat het zo ongelooflijk ingewikkeld is, als die verschillende regelingen. We vragen de meest bureaucratische dingen van mensen die het minst bureaucratisch vaardig zijn’, vertelde Soler. ‘De aanbevelingen van de commissie zijn om het besteedbaar inkomen en de kinderregelingen te verhogen, en het sociaal minimum iedere vier jaar te herijken. Maar ook, en vooral: versterk de positie van kinderen!’ Is Nederland zonder kinderarmoede denkbaar? Soler vindt van wel. ‘Het is toch zot dat in één van de rijkste landen van de wereld zoveel kinderen in armoede leven?’
Erik Meij, onderzoeker armoede bij Sociaal Planbureau Groningen, ging in zijn verhaal in op de cirkel van generatiearmoede. Wat is het en hoe doorbreek je die nu eigenlijk? ‘Er is uit onderzoek een circkel of patroon zichtbaar: moeilijke omstandigheden en ervaringen zorgen voor trauma en stress bij ouders. Dit heeft invloed op de ontwikkeling van kinderen en kansen van kinderen. Grote veranderingen zijn nodig, maar het begint ook hier in de zaal: iedereen kan het verschil maken door een ander te zien en zijn/haar engeltje te zijn.’
Tijdens de laatste bijdrage van het inspiratie-deel vertelde ervaringsdeskundige Miranda Kranenberg over wat het met je doet als je een getraumatiseerd familielid hebt. En hoe verstrekkend de gevolgen kunnen zijn.
Deel twee: oplossingen
Het tweede deel van de Publieksacademie stond in het teken van oplossingen. Kitty Jong, vicevoorzitter van de FNV, trapte af. ‘Het is goed dat we het vandaag hebben over oplossingen. Ik denk aan drie verschillende richtingen: structurele maatregelen om bestaanszekerheid te garanderen, het bestrijden van (de gevolgen van het opgroeien in) armoede en het bescherm van de positie van kinderen, in sociale zekerheid en bijvoorbeeld bij schulden.’
‘Natuurlijk moeten we iets doen aan de hoogte van de vaste lasten, maar wanneer een staatscommissie bevestigt dat het sociaal minimum en het minimumloon te laag is en dat mensen iedere maand tekort komen, dan moet het minimumloon en daaraan gekoppeld de uitkeringen omhoog. En fors ook, naar 60% van het mediane loon, oftewel 16 euro per uur. De kindregelingen moeten structureel omhoog om kinderen te beschermen tegen kinderarmoede. Onze sociale zekerheid en dan vooral de Participatiewet moet flink op de schop.’
‘Bovendien moeten we ook pleisters plakken om kinderen die nu arm zijn te ondersteunen en ervoor te zorgen dat de gevolgen van het opgroeien in armoede worden tegengegaan. Een van de meest effectieve investeringen is goede kinderopvang voor alle kinderen, niet alleen voor werkende ouders. Dat is goed voor de ontwikkeling, want kinderen doen in kinderopvang bredere ervaring op. Maar tegelijkertijd ook goed voor arbeidsparticipatie van ouders.’
‘Tot slot leven veel kinderen in armoede omdat hun ouders schulden hebben. FNV vindt dat de schuldenaanpak menselijker en effectiever moet. Er wordt te weinig rekening gehouden met de rechten van kinderen bij incasso en betalingsregelingen. En schuldhulpverlening moet in overheidshanden komen.’
Het tweede deel van de Publieksacademie werd afgesloten met een videoboodschap van Arjan Kampman, wethouder gemeente Enschede, en een forumgesprek met vertegenwoordigers vanuit de lokale praktijk en bestuur: Jan Veldhuizen (voorzitter Diaconaal Platform Enschede) en Tamara Jones (Sterk uit Armoede).